جاذبههای گردشگری
جاذبه های طبیعی تاریخی شهرستان تکاب
 |  |
تخت سلیمان مجموعهای تاریخی است مشتمل بر دریاچه طبیعی، آتشکده آذرگشنسب، معبد آناهیتا، بنای چهارتاقی، تالار و کاخ شاهی که بر روی صفهای سنگی که از رسوب مواد کانی و طی میلیونها سال ایجاد شدهاست، بنا گردیده. این مجموعه که امروزه تخت سلیمان نامیده میشود، در گذشته به آتشکده آذرگشنسب معروف بودهاست. هرچند قدمت تاسیسات انسانی تخت سلیمان به هزاره اول قبل از میلاد مسیح برمی گردد اما اوج شکوفایی آن مربوط به دوره ساسانیان است. این اعتقاد وجود دارد که تخت سلیمان برای ساسانیان همان ارزشی را داشته که تخت جمشید برای هخامنشیان داشتهاست. ساسانیان به ویژه خسرو انوشیروان در آبادانی این مجموعه سعی فراوان کردند و خصوصاً ساخت بزرگترین و معتبرترین آتشکده در این مکان به طور روزافزون بر جایگاه این مکان افزود.
طی جنگهای ایران و روم در سال ۶۲۴ میلادی از هراکلیوس شکست سنگینی خورد و آتشکده ویران گردید. هرج و مرج اواخر دوره ساسانی، قرنها حاکمیت عباسیان بر این سرزمین، و دور بودن آنان از نواحی غربی، همه باعث شد تا تخت سلیمان برای مدتهای طولانی به بوته فراموشی سپرده شود تا اینکه مجدداً در دوره ایلخانی و تمایل آنان به مناطق غربی ایران و انتخاب تبریز، مراغه و سلطانیه به عنوان پایتخت، باعث شد جهت عمران و آبادانی این منطقه اقدام گردد. آنان از این منطقه به عنوان پایتخت استفاده میکردند. تخت سلیمان در این دوره ستوریق یا سوغورلوق نامیده می شد. با افول ایلخانان، تخت سلیمان کمکم مرکزیت خود را از دست داد و از حدود قرن ۱۱ هجری قمری به بوته فراموشی سپرده شد.
دور تا دور مجموعه تخت سلیمان با دیوارهای بلند و برجهای متعدد حفاظت می شده است و مساحت مجموعه حدود ۱۲۴۰۰۰ متر مربع است و به طور متوسط بلندی باروهای آن ۱۵ متر می باشد. قطر دیوار حدود چهار متر است و ۳۸ برج و بارو از مجموعه حفاظت می کردهاند. حصار دارای دو دروازه بوده، یکی در ضلع شمالی[و دیگری دروازه ضلع جنوب شرقی.
ایوان غربی، معبد آناهیتا، هشت ضلعی دوره ایلخانی، بقایای کاخهای دوره ایلخانی، تالار شورا، موزه و نمایشگاه از دیگر بناهایی است که در این مجموعه قرار دارند.
زندان برنجه
در جنوب روستای برنجه و در مجاور رودخانه در یک روند شمالی ـ جنوبی تعدادی دهانههای آهکساز دیده میشود که اکنون خشک شدهاند. یکی از آنها که به ( زندان برنجه ) یا (برنجه درگاهی ) معروف است دارای دهانه بیضی شکل با قطر بزرگ 100 متر و قطر کوچک 50 متر بوده و عمق آن حدود 70 متر میباشد. که دریاچهای عمیق با آب سردگاز کربنیکدار در آن وجود دارد. دارای دیواره بلند و پرشیبی است که از لایههای نازک تروارتن نواری تشکیل شده است و پائین رفتن از این دیواره بدون طناب و دیگر تجهیزات ممکن نمیباشد.
احتمالا" وجود آبهای گاز کربنیک دار در ته دهانه این چشمه باعث خورندگی بیشتر دیوار شده و قطر آنرا بیشتر ساخته است. در شمال زندان برنجه دهانه یک چشمه در حال خشک شدن دیده میشود که قطر آن زیاد نیست و از 10 متر تجاوز نمیکند. یک شکاف تقریبا" شمالی ـ جنوبی در شمال آن دیده میشود که در نگاه اول یک شکاف کلی بنظر میآید. این شکاف که به صورت یک دره به عمق 10 متر و عرض 4 متر دیده میشود، احتمالا" مجرای خروج آب چشمه بوده که بصورت یک کانال زیرزمینی بوده و در اثر انحلال لایههای زیری بخشهای بالایی فرو ریخته و درهای عمیق تشکیل دادهاند.
زندان برنجه در 28 کیلومتری شمال شرقی شهرستان تکاب در روستای برنجه از دهستان چمن بخش تخت سلیمان واقع شده است از نظر زمین شناسی پیدایش مشابهی مثل دریاچه تخت و زندان سلیمان را دارد و آن محل نیز از انباشته شدن رسوبات آهکی بوجودآمده است.